Medicatieherkenning ter ondersteuning van medicatietoediening

Medicatieherkenning ter ondersteuning van medicatietoediening

De nieuwe medicatieherkenningsfunctionaliteit van Medimo ondersteunt bij de dubbele controle middels de MedimoApp. Dit kan op 2 manieren:
  1. Tijdens het maken van een foto geeft de MedimoApp de gebruiker direct feedback of alle noodzakelijke informatie goed op beeld staat.
  2. Tijdens het maken van de foto kan de MedimoApp de gebruiker ook direct feedback geven of dat wat op de foto's matcht met dat wat zou moeten worden toegediend volgens de toedienlijst. Dit kan dan dienen als dubbele controle. Hierbij wordt gebruik gemaakt van van machine-learning om het beeld van de camera te kunnen laten zien wat er in beeld is. Met deze extra borging kunnen zorginstellingen er voor kiezen om in sommige situaties de 2e controle door een persoon achterwege te laten. Dit is vergelijkbaar met wanneer een geneesmiddel in de rol verpakt is (ook dan is er een extra borging waardoor het risico op fouten lager is).

Foto's maken

Een goede dubbele controle staat of valt bij het maken van een goede foto. Ook (of juist) bij medicatieherkenning door de app is het van belang om een goede foto te maken. Om die reden geeft de app aanwijzingen tijdens het maken van de foto. Let hierbij op het volgende:
  1. Zorg dat de identiteit van het geneesmiddel zichtbaar is, door een verpakking in beeld te brengen waar de barcode zichtbaar is.
  2. Is er geen barcode aanwezig? Toon dan de verpakking waar het 'afleveretiket' van de apotheek op zichtbaar is.
  3. Zorg dat het aantal goed zichtbaar is. Voor verpakte tabletten/capsules graag zonder blisterverpakking in beeld brengen.
  4. Leg de medicijnen op tafel neer en fotografeer vanaf daar. Hierdoor kan er een scherpe foto worden gemaakt. Houdt de medicijnen niet vast in de hand.
  5. Probeer zoveel mogelijk andere voorwerpen uit beeld te brengen.
Zie verder de aanbevelingen per type via deze link.

Veilige principes in de medicatieketen

De veilige principes in de medicatieketen stellen dat de zorgorganisatie met haar ketenpartners zoals apotheek moet bepalen in welke situaties een medicatietoediening een dusdanig risico vormt voor toediener, client of proces dat dit dubbel gecontroleerd moet worden. Bijvoorbeeld wanneer een medicijn in een medicijnrol is verpakt mag men aannemen dat de identiteit en hoeveelheid dusdanig geborgd is, dat een dubbele controle door een persoon niet nodig is. Op eenzelfde wijze mag een organisatie dus ook vrij bepalen dat wanneer de MedimoApp met medicatieherkenning heeft meegekeken en de identiteit en hoeveelheid hebben geregistreerd die de gebruiker wilde toedienen, dat een dubbele controle door een persoon in die gevallen ook niet nodig is.

Om dit te ondersteunen, kan men in Medimo instellen welke categorieën in principe in aanmerking komen voor dubbele controle. Hieronder vallen onder andere:
  1. C.P. landelijk buiten rol
  2. C.P. carcinogeen & cytostatica
  3. C.P. reprotoxisch
  4. C.P. risico bij bewerken
Dit stelt u in per locatie via 'Toedienlijst beheren'.

In het verlengde hiervan kan men instellen dat wanneer de MedimoApp de identiteit en hoeveelheid heeft geregistreerd, een dubbele controle door een persoon niet meer nodig is. U stelt dit per locatie in via: Hoofdmenu > Automatische medicatieherkenning (AI). Hierbij heeft u de keuze uit de volgende opties:
  1. Geneesmiddel herkend op basis van barcode
  2. Geneesmiddel herkend op basis van etikettekst
  3. Dranken met maatbeker of spuit
  4. Verpakte pleisters (zonder verpakking)
  5. Injectiespuiten
  6. Injectiepennen
De omstandigheden, kwaliteit en/of werkhouding kunnen per locatie erg verschillen, waardoor organisaties per locatie mogelijk andere afwegingen kunnen of willen maken. Of een middel dubbel gecontroleerd moet worden kan in Medimo derhalve per locatie ingesteld worden. Welke opties het best passend zijn voor uw organisatie of locaties kunnen wij derhalve niet in adviseren. Wij adviseren u deze instellingen goed te overleggen met uw geneesmiddelencommissie en hier beleid op te maken.

Ondersteunde beelden

De medicatieherkenning herkent de volgende zaken:
  1. Tabletten en capsules
  2. Verpakkingen
  3. Flesjes
  4. EAN-barcodes en datamatrix-barcodes
  5. Verpakte pleisters
  6. Spuitjes voor injecties
  7. Spuitjes voor dranken
  8. Maatbekertjes voor dranken
  9. Wegwerpspuiten
  10. Insuline-wegwerppennen
In sommige gevallen is de identiteit wel te bepalen, maar de hoeveelheid niet. In de volgende gevallen is de hoeveelheid niet nodig en wordt deze achterwege gelaten:
  1. Dosering in druppels
  2. Cremes en zalven
We proberen de medicatieherkenning zo goed en zo compleet mogelijk te maken. Bijzondere uitzonderingssituaties zullen echter altijd wel blijven. Zo worden niet ondersteund:
  1. Spuitpompen
  2. Infuus- of inloopsnelheden
  3. Insuline-navulpennen (identiteit is niet zichtbaar)
  4. QR-codes (dit zijn vaak linkjes naar video's of bijsluiters)

Het komt voor de apotheek medicatie levert in een andere verpakking dan de originele verpakking. Deze kan ook worden herkent, mits er een barcode op zit die overeenkomt met die op het originele doosje, of als er een apotheeketiket op zit met de naam van het geneesmiddel.

Privacy

De foto's die gemaakt worden ten behoeve van de dubbele controle blijven binnen het netwerk van Medimo. Als zodanig vallen deze onder de verwerkersovereenkomst die de zorgorganisatie met Medimo heeft. De Medicatieherkenning draait binnen de MedimoApp op het device van de gebruiker zelf. De foto wordt ten behoeve van de Medicatieherkenning dus niet ingezonden naar een derdepartij noch naar een externe server.

Voor kwaliteitsdoeleinden worden (vooralsnog) alle foto's die gemaakt worden met de Medicatieherkenning door medewerkers van Medimo achteraf gecontroleerd en gekwalificeerd.

Medical Device Regulation (MDR) en Artificial Intelligence Act (AIA)

De MedimoApp valt onder het vastleggen van registraties van wat de gebruiker zelf uitvoert. In die hoedanigheid valt de toedienregistratie en de MedimoApp niet onder de MDR. De medicatieherkenning verandert daar niets aan: de gebruiker bepaalt wat er toegediend gaat worden, de gebruiker maakt de foto, en de gebruiker bepaalt of de foto juist is. De MedimoApp zorgt voor een juiste vastlegging.

Met betrekking tot de Medicatieherkenning: het is geen zelfrijdende auto. Het algoritme neemt geen beslissingen voor de gebruiker. De gebruiker is zelf verantwoordelijk voor het eindoordeel van de inzending. Er is te allen tijde direct in beeld zichtbaar voor de eindgebruiker wat de Medicatieherkenning ziet (user-feedback door zichtbare boundingboxes). Er wordt ook duidelijke feedback aan de gebruiker getoond, als de Medicatieherkenning niet ziet wat de gebruiker in beeld zou brengen.

Prestatie

Veel organisaties vragen ons naar de prestaties van het systeem. Er zijn 2 belangrijke kwaliteitsindicatoren:
  1. Kan de app een controle uitvoeren?
  2. Wanneer de app een controle uitvoert doet de app dit dan goed?
Kwaliteitsindicator1 hangt volledig af van het maken van goede foto's. In de huidige pilotlocaties zien we dat in alle categorieën de succespercentages variëren van 0 tot 100%. Vandaar dat we in een begeleide uitrol vooral veel tijd en aandacht vragen voor het evalueren van de foto's die er door gebruikers gemaakt worden. Als er een goede foto gemaakt wordt, kan de app de dubbele controle goed uitvoeren. In het ongunstigste geval moet de foto alsnog door een persoon beoordeeld worden zoals dat nu in de zorg ook gebeurt. Oorzaken van slechte foto's zijn o.a.: versleten maatbekers, vloeistof en beker/spuit in dezelfde kleur, drukke achtergronden, irrelevante informatie in beeld, geen etiket of voorwerpen die niet stil liggen.
We hebben nog te weinig data om harde cijfers over kwaliteitsindicator 2 te geef. Uit voorlopig onderzoek blijkt dat wanneer de app de medicatieherkenning kan uitvoeren dat in meer dan 99% van de gevallen de app dit goed doet. Zodra de dataset is uitgebreid zullen we hier over communiceren. 

Validatie

Foto's die met de medicatieherkenning zijn gemaakt, worden vooralsnog allemaal door medewerkers van Medimo beoordeeld en getagged. Daarbij controleert een persoon dus wat er zichtbaar is in beeld. Deze foto's worden verdeeld in enerzijds trainingsfoto's ter verbetering van het systeem en anderzijds validatiefoto's ter toetsing en validatie van het getrainde systeem. Wanneer er een nieuwe versie van het systeem gemaakt wordt, dan wordt gevalideerd aan de hand van de validatieset of de medicatieherkenning de juiste zaken herkent. Het systeem is dus niet getraind met de foto's uit de validatieset en heeft deze foto's dus nog nooit gezien. Middels een automatische test wordt het nieuwe systeem tegen de validatieset getoetst. Voor uitlevering van een nieuwe versie wordt zo gevalideerd dat:
  1. Er géén foutieve identiteit wordt gedetecteerd in de validatiefoto's.
  2. De herkenning van de identiteit beter presteert dan het voorgaande systeem.
  3. Er géén foutieve hoeveelheden worden gedetecteerd in de validatiefoto's.
  4. De herkenning van de hoeveelheid beter presteert dan het voorgaande systeem.

Verantwoordelijkheid

De verantwoordelijkheid voor de toediening of de juistheid van de toediening wordt niet overgenomen door de MedimoApp bij gebruik van de Medicatieherkenning. De gebruiker bepaalt wat er toegediend gaat worden, de gebruiker maakt de foto en de gebruiker bepaalt of de foto juist is. De app zorgt voor een juiste vastlegging en de gebruiker blijft verantwoordelijk voor de juiste toediening.

Activeren project 'Medicatieherkenning'

Deze functionaliteit wordt door Medimo wordt begeleid uitgerold. Een voorwaarde voor start met deze functionaliteit is dat u gebruik maakt van de MedimoApp en dat u gebruik maakt van de dubbele controle middels foto's. Voor een succesvolle uitrol is het van belang dat de applicatiebeheerder van uw organisatie tijd heeft om de uitrol te begeleiden en de medewerkers van feedback te voorzien. Daarnaast is het belangrijk dat vanuit de werkvloer een gedreven key-user betrokken wordt. Wilt u hier gebruik van maken? Laat dit dan weten aan uw accountmanager.

De volgende stappen worden doorlopen om de functionaliteit in gebruik te nemen:
  1. Medimo start samen met u een project op (het kan worden meegenomen in een bestaande uitrol)
  2. Medimo zal de functionaliteit activeren voor uw organisatie.
  3. Applicatiebeheerder leert instellingen te beheren om de Medicatieherkenning per locatie te configureren.
  4. Key-user leert welke randvoorwaarden er zitten aan het maken van een goede foto voor Medicatieherkenning.
  5. Key-user instrueert zorgteams of andere trainers.
  6. Medewerkers volgen een korte e-learning.
  7. Applicatiebeheerder activeert Medicatieherkenning voor eerste locatie(s).
  8. Periodiek (wekelijks) worden de foto's geëvalueerd en medewerkers van feedback voorzien door de applicatiebeheerder en key-user.
  9. Medimo heeft periodiek overleg met de applicatiebeheerder en key-user voor vragen en/of problemen.
  10. Overige locaties kunnen ook betrokken worden in de uitrol.
  11. Bij iedere nieuwe locatie periodiek de gemaakte foto's evalueren en medewerkers van feedback voorzien.


Reporting / Overzichten

Om goed inzage te hebben in de foto's en het gebruik is een speciaal overzicht toegevoegd genaamd 'Overzicht van controlefoto's in het project medicatieherkenning'. Dit overzicht kan gebruikt worden om:
  1. Te controleren of de MedimoApp gebruikt wordt voor dubbele controle.
  2. Te controleren of de Medicatieherkenning succesvol wordt ingezet op een locatie.
  3. Te controleren of bepaalde gebruikers geholpen kunnen worden met het maken van goede foto's.


Medisch Hulpmiddel

Medimo automatiseert het geneesmiddelproces zodat (medicatie)fouten kunnen worden voorkomen. Het product omvat functionaliteit zoals het elektronisch voorschrijven, het uitvoeren van medicatiebewaking en het uitvoeren van elektronische toedienregistratie en wordt beschouwd als een medisch hulpmiddel (MDR Klasse I) . Medimo wordt in Nederland op de markt gebracht door Medimo B.V. h.o.d.n. Enovation Medimo, Soestdijkseweg Zuid 13, 3732 HC De Bilt. Enovation Medimo is gecertificeerd tegen de ISO 27001, ISO9001, ISO27799 en NEN 7510. Dit document behoort tot de gebruikershandleiding van versie: 2025-3, productiedatum: 23-09-2025

CE certificate

Medisch Hulpmiddel

Medimo automatiseert het geneesmiddelproces zodat (medicatie)fouten kunnen worden voorkomen. Het product omvat functionaliteit zoals het elektronisch voorschrijven, het uitvoeren van medicatiebewaking en het uitvoeren van elektronische toedienregistratie en wordt beschouwd als een medisch hulpmiddel (MDR Klasse I) . Medimo wordt in Nederland op de markt gebracht door Medimo B.V. h.o.d.n. Enovation Medimo, Soestdijkseweg Zuid 13, 3732 HC De Bilt. Enovation Medimo is gecertificeerd tegen de ISO 27001, ISO9001, ISO27799 en NEN 7510. Dit document behoort tot de gebruikershandleiding van versie: 2025-4, productiedatum: 02-12-2025

CE certificate

    • Related Articles

    • Medicatieherkenning beheer

      Bij gebruik van Medicatieherkenning dient per locatie in te worden gesteld welke situaties de dubbele controle door een persoon moet worden gedaan. Dit artikel beschrijft hoe u de medicatieherkenning per locatie instelt. Ook leggen we uit hoe de ...

    • Registreren controleparaaf met medicatieherkenning

      De medicatieherkenning in de MedimoApp helpt u bij het maken van de controlefoto voor toedieningen die een extra controle behoeven. Met deze functie kunt u medicatie in beeld brengen met de camera van uw apparaat, waarna de app controleert of de ...

    • Beknopte beschrijving van de MedimoApp

      Naast de webversie van Medimo is er ook de MedimoApp. De app is gericht op het toedienen en bestellen van medicatie en wordt met name gebruikt door de zorg. Dit artikel geeft een bondige toelichting op het gebruik van de app met links naar artikelen ...

    • Overzicht detectie categorieën medicatieherkenning

      (Klik op de categorie voor meer informatie) Spuitjes Tabletten Capsules Verpakte tabletten Wegwerpspuiten Injectiepennen Maatbekers Verpakte pleisters Medisch Hulpmiddel Medimo automatiseert het geneesmiddelproces zodat (medicatie)fouten kunnen ...

    • Aandachtspunten bij het maken van een foto van verpakte tabletten

      De MedimoApp kan via de camera medicatie herkennen. Hierbij moet in algemene zin gelet worden op het volgende: Leg de medicijnen op een tafel of werkblad, zonder andere zaken in beeld. Specifiek voor verpakte tabletten Tabletten worden alleen herkend ...